Medya Nereye?

Yazdır

Medya Nereye?

Gürcan Banger

Facebook’ta paylaş
Twitter’da paylaş
Duygu Güncesi *** YENi ***
Facebook’ta izle
Twitter’da izle

Günlük dilde gazete, dergi, TV ve radyo kanalı ya da İnternet kaynakları gibi ortamlara kısaca medya ismini veriyoruz. Teknolojideki değişimlerle birlikte medya da değişime ve çeşitlenmeye uğruyor. Bazı türler etkilerini yitirirken başkaları mesahı iletmekte daha başarılı olmaya başlıyor.

Medya, topluma haber, bilgi veya tanıtım mesajı iletir. Kalıcılığını ve sürdürülebilirliğini ise reklam karşılığı elde ettiği gelirden sağlar. Medyaya gelen reklamların kaynağı ise büyük ölçüde firmaların satış ve pazarlama bölümleridir. Firmalarda bu tür ayrılmış departmanlar bulunmasa bile; medyaya yayınlanmak üzere ulaşan reklamlar arka planında satış ve pazarlama güdüleri bulunur.

20’nci yüzyılın son çeyreğinden başlayarak iş dünyası ve buna bağlı iş kültüründe ciddi değişim ve dönüşümler oluştu. Sanayi dönemlerinin gözbebeği üretimin yerini giderek pazarlama ve satış almaya başladı. Bunda kaliteli üretimi kolaylaştıran teknolojilerin gelişimi ve bunların değişik ekonomiler tarafından edinilmesi başrolü oynadı. Üretim bollaşırken adeta müşteri kıtlaştı. Bir başka deyişle; başta İnternet olmak üzere gelişen iletişim ortama insanların seçebilecekleri mal ve hizmetler konusunda daha bilgili olmalarını sağladı. Müşteriler ihtiyaçlarını karşılamak üzere nitelik, kalite, fiyat ve erişim konusunda daha güçlü hale geldiler.

Üretimin güçlü olduğu (mal ve hizmetin az, müşterinin çok olduğu) kitlesel üretim dönemlerinde reklam yapmak üzere yararlanılan medya organları arasında gazete ve TV kanalları sıra başı idiler. Ama müşterinin kıtlaştığı, insanların daha seçici hale geldiği ve rekabetin sertleştiği yeni iş koşullarında reklamın daha etkin olduğu medya organları da değişmeye başladı. Kitlesel üretimin yerini daha küçük partiler halinde yapılan esnek üretimin almasıyla niş (kovuk) pazarlar önem kazandı. Böylece bu pazarlara ve müşterilere hitap edebilecek medya türleri de öne çıktı, çıkmaya devam ediyor.

Toplum olarak çok fazla içe dönüğüz. Bu nedenle ekonomik, sosyal, kültürel veya da siyasal değişim ve dönüşümü görmekte zorlandığımız zamanlar oluyor. Ama özellikle küresel boyutta medyaya göz attığımızda şu yönelimleri gözlüyoruz. Birincisi; gazetelerin tirajları düşüyor. Olağandışı bir gelişme olmadığı sürece düşmeye de devam edecek. Tiraj düşüşünün ana nedenlerinden birisi özellikle genç insanlar arasında gazete okuma alışkanlığının ağırlık ve önemini yitirmesi…

İkincisi; giderek artan TV kanalları sayısı ile birlikte TV’nin reklam, tanıtım ve iletişim alanlarındaki etkisi giderek azalıyor. TV’nin etki yitirmesine neden olan bazı kaynak nedenler var. Örneğin daha dar alanda veya daha seçilmiş gruplara hitap eden TV kanalı sayısı artıyor. İnsanlar TV’den elde edecekleri mesajı, her geçen gün daha fazla oranda İnternet’ten sağlamaya çalışıyorlar. TV reklamlarını (tek TV kanalı olduğu zamanlardaki gibi) izleyen mi kaldı? Reklamların (satışçı, pazarlamacı ve reklamcıların çabalarını bir tuşla silecek biçimde) zaplanması sıradan ve gerekli bir eylem haline geldi.

Radyonun insanlarca kullanılması, TV’ye oranla çok daha eskilere dayanıyor. TV’nin yaygınlaşmaya başladığı yıllarda TV’nin radyoyu demode ettiği fikri yaygınlaşmıştı. Şimdiler de ise radyonun yeniden yükselmeye başladığını görüyoruz. Özellikle insanların zamanlarının önemli bir bölümünün trafikte geçmeye başlaması ile ile birlikte radyo bir kez daha ön plana çıktı. Muhtemelen uzunca bir süre için radyonun bu yükselişi devam edecek. Bu nedenle medya yatırımcılarının ve satış – pazarlama departmanlarının önümüzdeki dönemde radyoya daha fazla ilgi duymaları beklenen bir gelişmedir.

Gazeteler okunma, tiraj ve etki olarak geri giderken öne çıkan medya türlerinden bir başkasının dergiler olduğunu görüyoruz. Bunun ana nedeni, dergilerin özel ilgi konularına ve niş (kovuk) pazarlara kolayca yönelebilmesidir. Bu nedenle dergi sayı ve çeşitlemesinin artması beklenir.

İnternet’i bir iletişim ortamı olarak dikkatle izlemek gerekir. Bir dönem yükselen İnternet şirketleri, yaratılan aşırı şişkinlikten ve o dönemde yeterli reklam geliri bulunmayışından dolayı iflas etmişlerdi. Şimdilerde ise İnternet’in tekrar yükseldiğini ve hızla etki alanının büyüdüğünü gözlüyoruz. Örneğin Google, kullanıcılara bedava hizmet vererek ama büyük kullanıcı kitlelerinin varlığı ile reklam yaparak yeni iş modellerinden birisi olarak parlıyor. Her yaşa ve her sosyal katmana hitap edebilme özelliği ile önümüzdeki dönemin en önemli medya organlarından birisi İnternet olmaya devam edecektir.

Son olarak; ‘billboard’ gibi yabancı sözcüklerle tanıdığımız ilan tahtalarının (ilan panolarının) mesaj verme alanındaki etkisinin giderek arttığını gözlüyoruz. Yalnız burada ince bir nokta var. İlan panolarının etkisi, büyük ölçüde trafiğin aktığı yollar üzerinde olması ve trafik yoğunluğunun bu panoları okumak için gerekli zamanı vermesi ile ilintili. Dolayısıyla firmalar ya da mesaj iletmek isteyen kişi ve kuruluşlar bu özelliğe dikkat ederek ilan panolarını çok daha etkili olarak kullanabilirler.

İşin özüne gelince… Her türden medya organlarının sahip ve yöneticilerinin şapkayı önlerine koyarak düşünme zamanları geldi, geçiyor. Dünyadaki ve ülkedeki değişimi doğru kavrayarak doğru stratejiler, gelecek planları ve programları üretmeleri gerekiyor. Artık medya işleyişinin, TV’de kuşak doldurmanın veya gazetede sayfa kurgulamanın aceleciliğini akılcı yaklaşımlarla geride bırakmış olması gerekiyor.