Ar-Ge, KOBİ ve Sanal Ağlar
Gürcan Banger
Sanal takım coğrafya, mekân veya zaman olarak uzak olmalarına rağmen bilişim, iletişim ve İnternet teknolojileri sayesinde birlikte çalışan insan topluluğu anlamına gelir. Yapılan araştırmalar sanallığın rekabetçiliklerini artırmak isteyen KOBİ’ler için bir çözüm olabileceğini gösteriyor. Diğer yandan ağlar oluşturmanın KOBİ’ler açısından ölçek problemini aşmak için önemli bir araç olabileceğini gösteriyor. Coğrafi yakınlık daha yüksek uzmanlaşma, inovasyon ve bilgi transferi sağlayacak olan yoğunlaşma (yığışma) etkilerini beraberinde getiriyor. Böylece maliyet düşürme sağlanırken tüm ölçeklerde rekabetçilikte iyileşme oluşuyor. Küçük işletmelerin paydaşlarından yapacakları teknoloji transfer hızını ve akışını artırmak için uyum sürecine önem vermeleri gerekiyor. İnovasyon konusunda yapılacak işbirliği, çok sayıda kuruluştan oluşan ağların en iyi şekilde işlemesini sağlayabilir.
Yapılan işletme araştırmaları, KOBİ’lerin literatürde anlatılan teorik biçimlerde inovasyon yapmadıklarını, bunun yerin dış bağlantılarını daha fazla kullandıklarını gösteriyor. Dolayısıyla KOBİ’lerin ürün, hizmet ve süreç geliştirme konusundaki beceri ve yeteneklerini geliştirmeleri büyük oranda yer aldıkları ağlarda bilgi odaklı bağlantılar kurmaları sayesinde olacaktır. Böylece kendi bölgeleri içinde ve dışında entelektüel sermayelerini de daha iyi kullanma fırsatı doğacaktır. Eğer küçük işletmeler teknolojik ve yenilikçi yapılarında bir değişime gitmek isterlerse, bunu bir işbirliği ortamında düşünmeleri daha uygun olabilir. Bu bağlamda verimlilik açısından her KOBİ’nin kendi çekirdek uzmanlığına yoğunlaşması ve diğer uzmanlıklar konusunda dış paydaşlarla işbirliğini tercih etmesi uygun olur. Ürün geliştirme konusunda küçük işletmelerin büyük firmalar karşısındaki zorlukları aşmaları için uygun bir yol olarak tercih edilebilir.
Bilişim, iletişim (BİT) ve otomasyon teknolojilerindeki gelişmeler, Nesnelerin İnterneti ile Endüstriyel İnternetin ortaya çıkışı işletmeler için yeni fırsatlar yaratma potansiyeli taşıyor. Diğer yandan işletme bazında uygulamaya baktığımızda bu potansiyelin henüz KOBİ ölçeğinde ürün geliştirme ve iş süreçlerine yansımasının zayıf olduğunu izliyoruz. Değişik ölçekteki işletmelerde yapılan BİT yatırımları henüz müşteriden tedarikçiye kadar tüm paydaşları ‘işin içine’ katacak biçimde bir organizasyona dönüşmedi. Hâlbuki KOBİ sektörü, BİT alanındaki gelişmelerden ve bunlara bağlı yeni çalışma biçimlerini özümsemekten ciddi yararlar sağlayabilir. Miktar ve çeşitlilik olarak artan bilgi ile giderek ucuzlayan enformasyon transferi imkânları özellikle KOBİ’ler açısından sanallık temelli buluş ve inovasyon için uygun bir zemin yaratıyor. Dolayısıyla bilişim – iletişim teknolojilerinin kullanımı inovasyon ve yeni türde girişimcilik için anahtar niteliğe sahiptir. Kısaca söylersek; bu teknolojilerden yararlanma inovasyon yapmayı isteyen KOBİ’ler için kaçınılmaz bir durumdur.
İnternet yazılımı uygulamalarında her an bir yeniliğe tanık oluyoruz. Bunların bir kısmı İnternet ağı üzerinde yeni kaynak hizmetleri sağlıyor. Böylece KOBİ için dış hizmet kaynaklarına ulaşma ve tasarım ile üretimde işbirliği yapma imkânları çoğalıyor. Böylece ürün geliştirme (ür-ge) konusunda ağ yapısına sahip bir hizmet platformu kolayca oluşturulabilir. Günün şartları açısından KOBİ’ler için bunu bir zorunluluk olarak da düşünmeliyiz.
KOBİ’ler çoğunlukla bilginin sistemli kullanımı, örgütsel süreçler oluşturma ve teknoloji geliştirme için sermaye yetersizliği sorunu yaşarlar. Genel olarak bilişim – iletişim teknolojilerini katma değerli büyümeye yönelik olarak kullanmada zayıflıklar ve problemler içinde olurlar. Bilgiyi üretebildikleri halde sürdürülebilir kılmada başarısızlıkları gözlenir. Bilginin önem ve değerini daha iyi kavramada karşılıklı bilgi paylaşabilecekleri ağlarda yer almaları gerekli farkındalık ve bilinci sağlamalarına katkı yapabilir.
