Ar-Ge, KOBİ ve Sanal Takım
Gürcan Banger
KOBİ’ler dinamik ve esnek özellikleri ile bilinir. Buna karşılık kaynakları sınırlıdır. İşletme çalışanlarını günlük operasyonlardan alıp süreç iyileştirme ve ar-ge işlerine atamak çoğu zaman mümkün olmaz. Bu şartlar altında sanal takımlarla çalışmak –sanal takımlarla çalışmayı KOBİ iş modelinin bir parçası haline getirmek– küçük işletmeler için hızlı gelişimin araçlarından birisi olabilir. Büyük işletmeler varlıklarının ve kaynaklarının yeterliliği nedeniyle iyileştirme ve geliştirme girişimlerindeki hataları göğüsleme imkânına sahiptir. KOBİ’ler ise hatalar karşısında daha kırılgandır. Bu nedenle sanal ar-ge (sanal takımlar katılımıyla yapılan ar-ge) gibi yapılar KOBİ’lerin kırılgan yapısına uygun daha düşük risk oranına sahiptir.
Sanal ar-ge takımları olgusu araştırma, geliştirme ve inovasyon çalışmaları açısından büyük ve küçük işletmeler arasındaki uçurumu kapatma potansiyeli yaratıyor. Teknolojik gelişmeler günümüz pazar şartlarında kazanmanın şart ve imkânlarını değiştiriyor. Geçmiş dönemlerde (örneğin 20’nci yüzyılın ilk üç çeyreğinde) büyük işletmeler pazarda rekabet üstünlüğünü elde fazlaca zorluk yaşamıyorlardı. Günümüzde sanallık sayesinde coğrafi ve fiziksel sınırlar silikleşiyor. Sanal takım çalışması olanağı KOBİ’lere rekabet açısından yeni olanaklar sunuyor. Diğer yandan sanal takımlardan yararlanma başarısı KOBİ’nin teknolojik düzeyi, pazar gücü ve ar-ge’yi yeni ürün geliştirmeye yansıtma becerisi ile yakından ilgilidir. Sanal takımların başarılı kullanımı sayesinde KOBİ’ler yüksek kârlılık ve büyüme temalı beklentilerine ulaşabilirler.
KOBİ’lerle ilgili yapılan araştırmalar, ne yazık ki bu işletmeleri işbirliğine ve teknoloji transferine yönelten desteklere yöneltmekte zayıf ve eksikli kalıyor. Sınır tanımayan bir potansiyel olan sanal takımlardan yararlanmak bu açığı kapatabilir. Böylece çok fonksiyonlu, sanal takımlar KOBİ’lerin önündeki büyüme engellerinin aşılmasına katkı yapabilir. Böylece ar-ge sonuçlarından yararlanma, yeni teknoloji tabanlı ürünler geliştirme, yeni iş yapma biçimleri edinme ve çalışanları yenilikler konusunda eğitme imkânları oluşacaktır.
Yukarıdaki olumlu görüşlere rağmen bir diğer gerçek, KOBİ’lerin sanal ar-ge takımlarıyla birlikte çalışmalarının yeterince incelenmemiş olmasıdır. Bu alanda büyüklü, küçüklü firmalarda yaşanmış deneyimlerin belgelenmesine ihtiyaç her zamankinden fazladır. Günümüzün sert pazar ve rekabet şartlarında KOBİ’lerin kalıcı ve sürdürülebilir olmaları öncelikle üretme ve rekabetçi fiyatla pazara sunma yeteneklerine bağlıdır. “Yalın inovasyon” tartışmalarını hatırlarsak; bunu da daha kısa sürede teslim edecek biçimde, daha az fire vererek daha az kaynak ile yapmaları gerekmektedir. Bu durum, pazarın KOBİ’ye yeni türden meydan okumasıdır.
Böyle bir mücadeleden başarı ile çıkmak için KOBİ’ler sanal takımlar aracılığı ile sinerji yaratacak bir zemin oluşturmak zorundalar. Sanal ar-ge küçük işletmelerin kısıtlı kaynaklarını fiziksel yatırımlarla tüketmek yerine doğrudan rekabet üstünlüğü sağlayacak olan, inovasyonu ve ür-geyi hedefleyen ar-ge’ye yönlendirmelerini imkân verebilir.
Sonuç olarak; sanal ar-ge takımlarının KOBİ’lere nasıl eklemlenebileceği ve birlikte nasıl çalışabilecekleri konusunda yapılacak yeni çalışmalara ihtiyaç var. Bilişim – iletişim teknolojileri, Nesnelerin İnterneti ve endüstriyel İnternet alanındaki gelişmeler işletmelerle sanal takımların işbirlikçi çalışmaları için yeni olanaklar sunuyor. Şimdi sıra ihtiyaç duyulan iş modelini geliştirmek ve uygun altyapıyı oluşturmaktır.
