Bursa Eskişehir Bilecik Kalkınma Ajansı

Bursa Eskişehir Bilecik Kalkınma Ajansı

Gürcan Banger

Facebook’ta paylaş
Twitter’da paylaş
Duygu Güncesi
Facebook’ta izle
Twitter’da izle

Kısa ismi BEBKA olan Bursa Bilecik Eskişehir Kalkınma Ajansı, 5449 sayılı Kanuna dayalı olarak 2009 yılında kuruldu. Bilindiği gibi; Türkiye’deki her il (tamamı 26 tane olan) kalkınma ajanslarından birine bağlanarak bölgesel kalkınma konusunda yeni bir uygulamaya geçildi. Kalkınma ajansları konuşulmaya başladığı andan itibaren Eskişehir’in coğrafi ve tarihsel ortakları olan Kütahya ve Afyonkarahisar’la aynı bölgede yer almasını ummuştuk. Muhtemelen çevre illerden bazılarının başarılı ve Eskişehir’in başarısız girişimleri nedeniyle Bilecik’le birlikte Bursa’nın gölgesine itildik. Bu yanlışın kanıtları, adeta BEBKA’nın her çalışması sonrasında bir kez daha ortaya çıkıyor. Bu aynı zamanda da Eskişehir ayanının bir araya gelmek ve tanıtım, propaganda ve siyasal lobi yapmaktaki uyumsuzluğunun, öngörüsüzlüğünün ve dolayısıyla başarısızlığının kanıtları olmaya devam ediyor.

Eskişehir Lobisi Nerede?

BEBKA Kalkınma Kurulu Toplantısı

3 Ekim 2012 Çarşamba günü Anadolu Üniversitesi’nin ev sahipliğinde BEBKA’nın danışma meclisi olan Kalkınma Kurulu’nun 2012 Yılı İkinci Toplantısı yapıldı. Ardından Kalkınma Kurulu’nu da içine alan bir çağrılılar topluluğu tarafından 10. Kalkınma Planı Çalıştayı gerçekleştirildi. Böylece ajansın çalışmaları hakkında bilgi edinme imkânı doğdu. Kalkınma Kurulu hakkındaki izlenimim ise bu kurulun gündemi itibarıyla sadece bilgilendirme amaçlı olduğu ve kararlarla önerilerin oluşmasına katkı yapmadığı yönünde oldu. Sanki ya bu kurulla ilgili mevzuat düzenlemesinde ya da kurul çalışmalarının fiilen yürütülmesinde zafiyet var.

BEBKA’nın merkezi Bursa’da. BEBKA’nın örgütsel yapısı yönetim kurulu ve kalkınma kurulu olmak üzere iki yapıdan oluşuyor. Bunlara ek olarak bir de genel sekreterlik var. Yönetim kurulu üç ilin valileri, belediye başkanları, il genel meclisi başkanları ile sanayi ve/veya ticaret odası başkanlarından oluşuyor. Üç il; yönetim kurulunda eşit temsil edilmekle birlikte BEBKA’nın oluşturduğu “pastadan” aslan payını Bursa’nın aldığını görüyoruz.

Bölgesel kalkınma ajansları uygulaması, Avrupa Birliği ülkelerinde denenmiş ve ülke olarak bizim de AB’ye uyum sürecinde benimsediğimiz bir model… AB ülkelerinde bölgesel kalkınma konusunda yapılan çalışmalar ilginç bir sonuç ortaya çıkarmış. Ajans türünde yapılarla gerçekleştirilen bölgesel kalkınma girişimleri genelde büyüklerin lehine, küçüklerin aleyhine sonuçlanmış. Bir başka deyişle; gelişmişlik farkları kapanacağı yerde aksine daha da büyümüş. BEBKA uygulaması da buna benzer ipuçları vermeye başladı. BEBKA nezdindeki Eskişehir temsilcilerinin Eskişehir aleyhine gelişen durumun ne kadar farkında oldukları ve bu durumu daha adil bir hale getirmek için ne yaptıklarını sorma ihtiyacı duymaya başladık.

Sanayi

BEBKA Destekleri

BEBKA’nın bölgesel ekonomiyi desteklemek amacıyla kullandığı temel araçlar arasında programlı hibeler, doğrudan faaliyet destekleri, teknik destekler ve güdümlü proje destekleri var. 2009’dan bu yana programlı hibe destekleri iki kez açıldı. Öğrendiğimiz kadarı ile taslağı şu an Kalkınma Bakanlığı’nda olan üçüncü program önümüzdeki günlerde açıklanacak.

Şimdiye kadar açılan iki programda destek ağırlığı KOBİ’lere verilmişti. Mevcut taslak programda ise KOBİ’lere destek verilmeyeceğini öğrendik. Üst sınırı bir milyon TL’ye çıkarılan hibelerin kümelenmeler, merkezi hükümetin yerel temsilcilikleri, yerel yönetimler, organize sanayi bölgeleri ve benzeri yapılara verileceği ifade ediliyor. Böylece KOBİ’ler önemli bir desteği kaybetmiş oluyorlar. Bu değişikliğe temel olarak KOSGEB’in KOBİ’lere yönelik destek verdiği tezi savunuluyor ki, bu durum sanayi sektörü mensuplarına haklı olarak ikna edici gelmedi.

Yeni programın destek alanları sürdürülebilir kalkınma, turizm altyapısı ve turizm tanıtma olarak belirlenmiş ki; (yukarıda ifade ettiğim ve bir önceki programda da olduğu gibi) burada da Bursa’nın tercihleri öne çıkmış gibi görünüyor. Eskişehir’in ar-ge, inovasyon, tasarım ve nitelikli insan kaynağı temelli sanayileşme tezi “güme gitmiş” izlenimi veriyor. Acaba BEBKA’nın Eskişehir kanadı, tanımladığım türde bir sanayileşme trendinin ve bu bağlamda iş gören KOBİ’lerin hukukunu savunmakta sorunlar mı yaşıyor? Yoksa gerçek kentsel ihtiyaçların farkındalığı ile ilgili bir sıkıntı mı var?