Nesnelerin Endüstriyel İnterneti: Ama Nasıl? – 6
Gürcan Banger
Ağa bağlantılı, uzaktan izlenebilme özelliğine sahip ve Endüstriyel İnternet başlığı altında ele alınabilecek bazı teçhizat, makineler, cihazlar ve sistemler halen sanayinin üretim alanlarında kullanılıyor. Örneğin tarımda, madencilikte, elektrik enerjisi üretiminde veya son tüketiciye yönelik ürünlerin imalatında ağlara bağlantılı donanımın yer aldığını izliyoruz. Diğer yandan yeni teknolojiler mevcut makinelerin iyileştirilmesi veya daha gelişkin olanlarının tasarımı için imkânlar sunuyor. Makine tasarımlarına yapay zekâ, sensör ve iletişim becerisi eklenmesiyle Nesnelerin İnterneti’ne daha iyi uyum sağlayan sistemlerin ortaya çıkması mümkün olacak. Bu tür makinelerin kullanıcıları olacak işletmeler, kendilerine daha yüksek performans ve verimlilik sağlayacak yeni makine uygulamalarının beklentisi içindeler.
Yeni makinelerin tasarım ve iyileştirilme sürecinde işletmeler makine üreticilerine nasıl destek olabilirler? Bunu sağlamanın yollarından birisi işletmelerin makine imalatçılarına gerçek zamanlı performans verileri sağlamaları olabilir. Kendi ürünlerinin performansı ve duruş verileri konusunda gerçek zamanlı iletişim imkânına sahip olan makine üreticileri çok daha nitelikli sistemler (otomatik vanalar, pompalar, kompresörler, aktüatörler, tezgâhlar, robotlar, türbinler vs.) üretebilirler.
Sensörler tarafından elde edilen sıcaklık, basınç, debi, vibrasyon veya enerji tüketimi gibi veriler makine tasarım ve imalatçılarının makine performansını daha yakından izlemelerine ve durumu analiz etmelerine imkân tanır. Böylece makinenin çalışma parametreleri konusunda yeni seçenekler üretebilmek, tasarımı iyileştirebilmek, arıza ve duruş kaynaklarını azaltmak mümkün olur. Ayrıca makine üreticisi açısından garanti, bakım ve onarım maliyetlerinin düşürülmesi de gündeme gelir. Üretim alanlarındaki makineleri yakından izleyen donanım imalatçısı, elde ettiği veriler sayesinde tekil kullanıcıların fark etmekte zorlanacakları bazı arıza, güvenlik ve duruş risklerini kavrayarak tasarım iyileştirmesine gidebilir. Toplam sonuç makineyi kullanan açısından performans, verimlilik ve etkinliğin artışı; makine imalatçısı açısından makinenin iyileştirilmesi, maliyetin düşmesi ve pazarda rekabet gücünün artması şeklinde olacaktır.
Makineler gibi işletme varlıklarının Endüstriyel İnternet ortamına bağlantılanması mahremiyet ve güvenlik alanında riskleri gündeme getirir. Sanayi işletmeleri kendi teknolojik sistemleri (örneğin makineleri) tarafından üretilen verileri güvendikleri makine imalatçıları ile herhangi bir mahremiyet ve güvenlik problemi yaşamadan nasıl paylaşabilirler? Yeni makine sistemlerinde veri, sensörler aracılığı ile toplanır; ardından Wi-Fi olarak bilinen kablosuz yerel ağ bağlantısı aracılığı ile işletmenin büyük ağına iletilir. Endüstri 4.0 vizyonu ve uygulamalarının yaygınlaşması ile birlikte sensörler, yapay zekâ yapısı ve iletişim becerisi ile donanmış yeni makineler pazarda daha kolay ve yaygın olarak bulunacak. Bunların ‘tak-kullan’ özelliği sayesinde eski sistemlerle hızlı ve kolay bütünleşmesi üzerine yoğun çalışmalar var. Sektöre ilişkin tüm unsurları içine alan standartların geliştirilmesi yönünde çözüm üretme girişimleri sürüyor. Bir standartlar çatısına ulaşıldığında günümüzde öngörülen risk ve problemlerin pek çoğu aşılmış olacak. Diğer yandan teknolojinin bu gelişmişliğe ve yaygınlığa ulaşmasına dek bulut bilişim uygulamalarından yararlanmak mümkün olabilir. Şöyle ki makine performansına ilişkin verileri makine üreticileri ile paylaşmak isteyen işletmeler kendi imalat zincirleri oluşan verileri korumalı bir bulut bilişim deposuna göndererek seçilmiş imalatçıların kullanımına açabilirler.
Mevcut makine teknolojisi genellikle PLC, DCS vb. kaynaklardan gelen salt okunur enformasyon sunar. Bulut bilişim çözümlerinin katılımı ile mevcut enformasyon altyapısı makine imalatçıları ile veri paylaşımı için bir zemin oluşturabilir. Yazılım pazarında hem açık çevre ortamlarından hem de İnternet’ten çok çeşitli İnternet hizmetini sağlayan bulut platformu uygulamaları bulunabiliyor. Böylece sektörü ilgilendiren standartların oluşumunu beklemek gerekmiyor.
