Gürcan Banger
Nesnelerin İnterneti (Nİ) akıllı ev sistemine uygulandığında evde bulunan elektronik özelliğe sahip tüm nesneler bu sisteme dâhil olacak. Aynı zamanda bu akıllı ve bağlantılı nesneler kendi sensörleri ve donanım-yazılım özellikleri ile veri toplayarak bunları ilgili diğer noktalara ve buluta gönderecek. Ayrıca TV cihazları, bilgisayarlar, mobil telefonlar ve tabletler gibi cihazlar da bu ağdan yararlanacak. Çok fazla sistem ve cihazın aynı ağı kullanıyor olması beraberinde bant genişliğinin paylaşılması gibi bir durumun oluşmasına, planlı düzenleme yapılmadığı durumda yavaşlama veya tıkanma problemlerine yol açabilir. Örneğin ağdaki yoğunluk nedeniyle bir cihaza bir eylemi gerçekleştirmesi için komutun gidişi gecikebilir veya cihaz komuta veya duruma ilişkin tepkisini hızlı biçimde gösteremeyebilir. Bu nedenle bant paylaşımı ve ağ trafiği yoğunluğu nedeniyle yavaşlama, ev sektörüne yönelik olarak Nİ ürün ve hizmetleri geliştirip üreten firmaların önemle dikkate almaları gereken bir konu olacak.
Nİ uygulamaları genel olarak özel ve mahrem olabilen verilerin İnternet ağı üzerinden akması anlamına gelir. Dolayısıyla bu verilerin korunması ve kötü niyetli kişilerin bunlara erişememesi Nİ’nin en önemli konuları arasındadır. Nİ’nin ev kullanıcılarının bu sistemi kurmak istemelerini teşvik edecek unsurların başında veri güvenliği ve mahremiyetin korunması gelecek. Güvenlik ve mahremiyete ilişkin sorunları aşmanın yollarından ağda akan verilerin şifrelenmesidir. Ev ağındaki verilerin bir bölümünün başka paydaşlar tarafından kullanılabilmesi için buluta depolanması gerekecek. Evden buluta ve buluttan paydaşlara olan akışın ilgili taraflarca doğru biçimde şifrelenmesi ve geri çözülmesi Nİ uygulamaları için önemli ihtiyaçlardan birisi olacak.
Elektronik alanındaki yeni gelişmeler Nİ alanında çok fonksiyonlu ve özellikli donanım ürünlerinin geliştirilmesini mümkün kılıyor. Bu ürünler donanım özellikleri yanında gömülü yazılım da barındırıyor. Bir başka söyleyişle her Nİ ürünü kendi yazılım uygulaması ile birlikte pazara geliyor. Evdeki Nİ cihazı sayısının artması aynı zamanda bunları yönetmek için akıllı telefon veya tablette bulunan uygulama sayısının da artışına neden olacak. Güvenlik, iklimlendirme, aydınlatma, enerji yönetimi, eve giriş-çıkış düzenlemesi vb. hizmetler için farklı mobil uygulamaların kullanılması (ve bunlarla ilgili yetkilendirme) ev sakinini zorlayıcı bir durum yaratır. Ayrıca bir evdeki Nİ kullanıcısı sayısının birden fazla olması zorlayıcı duruma çarpan etkisiyle yansıyabilir. Sonuç olarak Nİ’nin istenen özelliklerinden birisi olan kullanım kolaylığı yerini zorluklara ve verimsizliğe bırakabilir. Nİ ürün ve hizmeti geliştirip pazarlayacak firmaların bu ihtimali göz önünde bulundurmaları gerekir.
Nesnelerin İnterneti’ni Parasallaştırmak
Yukarıda sayılan problem adaylarını ve konuları Nİ çözümlerinin önünü tıkayan engeller olarak görmemek uygun olur. Bu ihtimallerin ortadan kaldırılması yeni teknoloji ürünlerinin ticarileşmesinin önünü açacak. Özgün Nİ ürünlerinin geliştirilip pazarlanması yanında güvenlik, mahremiyet, ekonomi ve kolaylık sağlayacak yeni hizmet fırsatları yaratmak mümkün olacak. Ev halkının yaşam biçimini ve ekosistemini doğru kavrayan geliştiriciler inovatif ev tabanlı Nİ uygulamaları geliştirmeye adaydır.
Nİ ağının güvenliği basit virüs korumasına oranla farklı bir yapıdır. Nİ güvenliği bir ağın sistem olarak korunması yanında tek tek nesnelerin kendilerini korumasını da içerir. Dolayısıyla akıllı ve bağlantılı her nesne kendi bünyesinde veri güvenliği önlemlerini barındırmak zorundadır. Buna benzer bir diğer özellik de veri işleme ile ilgilidir. Nesne ürettiği veya topladığı her veriyi buluta göndermeyecek, bunun bir bölümünü kendisi işleyecektir. Böylece ağda daha az veri akacağından güvenlik ve mahremiyet çözümlerine de katkı yapmış olacaktır.
