Nesnelerin İnterneti ve Gelecek – 2
Gürcan Banger
Diyelim ki; eskilerden kalmış bir sandıkta tanımadığımız bir meyve çekirdeği bulduk. Nasıl bir ürün vereceğini merak ederek onu ekmeye karar verdik. Lezzetli meyveler veren bir ağaca dönüşebilir ya da ürünleri verdiğiniz emeğin karşılığı olacak kadar değerli olmayabilir. Belki de çekirdek canlanma özünü yitirdiği için hiçbir zaman bir ağaca dönüşmeyecek. Sonuçta bilinmeyen bir geleceğe tohum ekmiş olduk. Nesnelerin İnterneti olarak isimlendirdiğimiz teknolojik değişimi (dönüşümü) bu basit örneğe benzetebiliriz. Yeni teknolojiler sayesinde değişenler ve değişmeyenler olacak. Bunların bazılarını tahmin edebilirken –yeniliğin kendisi yenilik yaratacağı için– kimilerini tahmin edemeyeceğiz. Özetle; bilimsel ve teknolojik olarak öncekilere göre yaşamı ‘kolaylaştıran’, ama çok daha karmaşık bir dünya ve yaşam ile karşı karşıya olabileceğimizi söyleyebiliriz.
İş-işletme yaşamı açısından baktığımızda Nesnelerin İnterneti –bu özel durumda Nesnelerin Endüstriyel İnterneti– akıllı ve bağlantılı nesnelerin daha büyük sistemlerin parçası olduğu, hatta sistemlerin daha büyük sistemlere bağlantılandığı ve sonuçta akıllı üretim işletmesinin oluştuğu vizyonu ifade eder. Ürün veya hizmet üreten işletmeler ile bunların ekosistemlerinde yer alan nesneler (varlıklar), çevredeki olayları veya değişimleri hissederek ya da yeni olayların tetiklenmesini sağlayarak ‘akıllılık fonksiyonu’ sergilerler. Bundan daha fazlası, bu nesnelerin geleceğe doğru çeşitlenip zenginleşecek olan denetleyip yönetebilme, iyileştirebilme ve tümüyle otonom davranabilme özellikleridir.
Akıllı üretim işletmesi akıllı makinelerden, sistemlerden, cihazlardan ve artifaktlardan oluşacak. Bunların tümü, gömülü halde donanım ve yazılım olarak düzenlenmiş yapay zekâ ve iletişim kurabilmek becerisi içerecek. Bu tür bir teknolojik geleceğin temel ekseni açık ve standart İnternet’tir. Bu eksen; müşteriler ve işletme için daha fazla değer yaratmak üzere her biri ayrı bir teknoloji ya da teknolojiler kümesi olan Bulut Bilişim, Büyük Veri, Analitikler ve mobilite tarafından kaldıraçlanır. Sonuçta işletmenin etkinliği ve verimliliği iyileşir, inovasyon becerilerini kullanmak için uygun zemin oluşur, çok yönlü olarak performans yükselmesi meydana gelir.
Neler Değişebilir?
Yukarıda değinildiği gibi; Nesnelerin İnterneti’nin iş-işletme yaşamında ne tür etkileri olacağını kesin hatlarıyla öngörmek mümkün değil. Ama bu belirsizlik, bizi bazı değişim öngörüleri yapmaktan da alıkoymaz. Yenilikler beklenecek alanlardan birincisi akıllı işletmenin nasıl yönetilip denetleneceğine ilişkindir. Nesnelerin İnterneti yeni türden işletmede işletme içinde dikey ve işletmeyi ekosisteme eklemleyerek yatay ve uçtan uca mühendislik hizmetleri olmak üzere üç farklı entegrasyon uygulamasının gerçekleşmesine imkân tanıyacak. Bu sayede işletmenin daha esnek, etkin ve sonuçta kârlı olabileceği şartlar sağlanacak. Tüm fonksiyonlarıyla işletmenin teknoloji destekli akıllı yönetim modeline geçmesi kısa, orta ve uzun vadeli aşamalarla gerçekleşebilir. Sosyal alanlarda olduğu gibi işletme kültürünün de yeni teknolojik altyapıya rağmen zaman alacağını tahmin edebiliriz.
İşletme, maddi ve gayri maddi varlıklarına yatırım yapar; kurumsal yaşamı içinde bunlardan yararlanarak değer yaratmayı hedefler. İkinci öngörü olarak; teknolojik dönüşümün katkı yapmasını beklediğimiz konulardan birisi, varlık performansının yönetimindeki iyileşmedir. Nesnelerin İnterneti çerçevesinde düşük maliyetli, kablosuz bağlantılı sensörlerin kullanımı, bulu bilişim ile bağlantı kurmanın kolaylıkları, büyük veri ile analitikler varlık yönetimi performansının yükseltilmesi için ihtiyaç duyulan zemini oluşturur. Gerçek zamanlı olarak işletme içinde toplanan veriler işlenerek eyleme dönüşecek kararların üretilmesine katkı yapar.
Üçüncü dönüşüm öngörüsü, yeni iş gücüne ilişkindir. Çok uzak olmayan gelecekte çalışanlar işlerini yaparken mobil cihazlar, (gözlük, kulaklık, giysi, baret gibi) giyilebilir teknolojik ürünler, analitikler, artırılmış gerçeklik ve bağlantılılık kullanacaklar. İş deneyimi ile yükselmiş geleneksel iş gücünün yerine almaya başlayan genç çalışanlar için ise aynı şartlar gerçek zamanlı olarak bilgiye erişme olanağı sağlayacak. Bu iş deneyimi edinme açısından yeni bir tarzdır.
