Outsourcing, Crowdsourcing
Gürcan Banger
Facebook’ta paylaş
Twitter’da paylaş
Duygu Güncesi - Ana Sayfa
Facebook’ta izle
Twitter’da izle
LinkedIn’de izle
Dış kaynak kullanımı (outsourcing), iş dünyasında yer alan bir kuruluşun temizlik, yemek, halkla ilişkiler gibi bazı hizmetleri dışarıdan tedarik etmesi ile bazı ürün parçalarını yan sanayiye yaptırması anlamına geliyor. Beyaz eşya ve otomotiv sektöründe, büyük firmalar tarafından yaygın olarak kullanılan bir yaklaşım. Bölgesel yoğunlaşmalar ve iş kümelenmeleri nedeniyle giderek daha fazla kültürümüzde yer almaya başladı. Outsourcing sözcüğünün ‘fasonculuk’ ya da ‘yan sanayi kullanımı’ olarak kullanıldığını da hatırlayacaksınız. Ülkemizde sürecin başlarında işçilik ya da makine zamanı olarak gündeme gelen outsourcing, giderek daha katma değerli olmanın yollarını arıyor. Bu sektörde yer alan firmalar, işçilik ve makine zamanına tasarım, inovasyon, ar-ge ve ür-ge gibi katma değerli süreçleri katarak ‘stratejik outsourcing’ olarak isimlendirdiğimiz bir yeni konuma ulaşmaya çalışıyorlar.
Crowdsourcing
Dış kaynak kullanımı (outsourcing), İnternet başta olmak üzere teknolojinin yeni araçları ile birlikte zaman içinde ciddi gelişmeler gösterdi. Bir başka iş modeli olarak ‘crowdsourcing’ adı verilen bir başka yaklaşım geliştirildi. Crowdsourcing için ‘kitle kaynak’ karşılığı Türkçede kullanılmaya başladı.
‘Kitle kaynak (crowdsourcing)’, bir kuruluşta yapılan bazı işlerin açık çağrı yoluyla baştan tanımlı olmayan bir topluluğa (ya da bir komşu topluluktaki kişilere) dış kaynak kullanımı amacıyla aktarılması anlamına geliyor. Crowdsourcing ile birlikte kullanılan ‘topluluk tabanlı tasarım (community based design)’, ‘dağıtık katılımcı tasarım (distributed participatory design)’, ‘yurttaş bilimi (citizen science)’ gibi kavramlar da var. (Yerel seçim sürecine baktığımızda bizim geleneksel siyasetin henüz bu kültüre sahip olmadığını izlemeye devam ediyoruz.)
Sosyal Medya
Yukarıda sözünü ettiğim yeni kavramların gelişmesinde; bilişim, iletişim ve özel olarak İnternet teknolojilerindeki gelişimin büyük boyutlu etkileri oldu. Pek çok sektörde iş modelleri değişti. Bundan daha fazlasını da göreceğiz. Sosyal medya gibi ülkemizde kullanımı rekorlar kılan bir alan, bu gelişmeler sayesinde ortaya çıktı. Bu yeni döneme kadar teknolojik iletişim büyük ölçüde tek yönlü idi. Radyoyu dinliyor veya TV kanallarını izliyorduk. Yeni teknolojik ürünler sayesinde iletişim çift yönlü hale dönüştü.
Sosyal medyanın bugüne kadar bilinen medya türlerinden ayrılan başlıca yönünün; tek yönlü bilgi aktarımının en az iki yönlü ve eş zamanlı olmaya dönmesi olduğunu tekrar ederek devam edelim. Sosyal medya; İnternet’in, akıllı cep telefonları ve kolay taşınabilir bilgisayarlar gibi yeni iletişim araçlarının sağladığı imkânlarla zaman ve mekân sınırlamasını ortadan kaldırmakta. Bu şekliyle sosyal, medya eğlenceden eğitime, işten yardımlaşmaya kadar pek çok alanı etkisi altına alıyor.
Sosyal medyanın bir diğer özelliği, bu ortamdaki içeriğin büyük ölçüde doğrudan bu medyanın tüketicileri olan insanlar tarafından üretilmesidir. Bu nedenle sosyal medya ortamında (iş dünyası açısından tüketici ve müşteri bir kez daha ön plana çıkıyor. Sosyal medya, sosyal iletişim boyutu bir yana önümüzdeki dönemde iş dünyasını, iş kültürünü ve iş yapma modellerini çok daha fazla etkileyecek. Bu yeni ortamın değerini ve önemini doğru ve zamanında kavrayamayanlar bir kez daha treni kaçırmış olacaklar.
Yukarıda çizdiğim çerçeve açısından bakıldığında; İnternet ortamı ve sosyal medya hem hizmet alanlarında ‘dış kaynak kullanımı (outsourcing)’ hem de inovasyon ve ür-ge açılarından ‘kitle kaynak (crowdsourcing)’ için yeni imkânlar sunuyor. Ama bu olanakları değerlendirmek için gene stratejilere, planlamaya ve örgütsel yapılara ihtiyacımız var. Teknik donanıma sahip olmak onların akıtacağı nimeti edinmek için yeterli değil. Gerekli kültürü özümsemek gerekiyor.
