İşi Planlamak - 2

Yazdır

İşi Planlamak - 2

Gürcan Banger

Facebook’ta paylaş
Twitter’da paylaş
Duygu Güncesi - Ana Sayfa
Facebook’ta izle
Twitter’da izle
LinkedIn’de izle

Hatırlayarak başlayalım. Vizyon, bir kuruluş ya da kurumun gelecekle ilgili olarak ulaşmak istediği durumdur. Strateji, bu vizyona nasıl ulaşılacağını ifade eder. Bir başka deyişle strateji, uzun vadede erişilmesi öngörülen vizyona ulaşmak için izlenen (izlenecek) yoldur. Plan ise, stratejinin uygulanmasını ifade eder. Strateji ile belirtilen amaca ulaşmak için yapılan taktik çalışmalar planı oluşturur.

Vizyon, stratejiyi şekillendirir; buna bağlı olarak planlar oluşturulur. Vizyon çoğu zaman 10-20 yıllık bir dönemi hedeflerken, stratejiler 3-5 yıllık bir zaman dilimi ile ilgilidir. Planlar ise çoğu zaman bir yıllık dönem dikkate alınarak yapılır.

Teşbihte hata olmaz. Bir işletmede planlamaya bir yapı benzetmesi ile bakarsak; işletmenin temellerini vizyon oluşturur. Temelsiz bir sürdürülebilir yapı olamadığı gibi bir vizyon olmadan stratejiler ve planlar da olmaz. Stratejiler ise adeta yapının sütun ve kirişleri gibidir. Duvarlar, pencereler ya da kapılar diyebileceğimiz önce kurumsal, ardından birim bazında iş planları bu sütun ve kirişler dikkate alınarak oluşturulur.

Vizyon

Eğer bir konu bir kurum ya da kuruluşun tamamına etki edecek nitelikte ise bu konunun örgütte yer alan tüm çalışanlar tarafından doğru anlaşılması önemlidir. Bu nedenle bir işletmede vizyonun da çalışanlar, müşteriler ve hatta tedarikçiler tarafından doğru anlaşılması gerekir. İşletmede ve işletme çevresinde gerektiği biçimde paylaşılmamış vizyon kağıt üzerinde ya da bilgisayarda kararlama olarak kalmaya mahkûmdur. Herkes, kendini ‘oyunun’ içinde hissetmelidir.

Yukarıda anlatıldığı gibi dile getirildiğinde vizyon kavramı sıradan insanlar için çok anlaşılabilir olmayabilir. Diğer yandan vizyon ifadesi (cümlesi) herkes tarafından anlaşılabilir öz ve biçimde olmalıdır. Vizyonu bir slogan (motto) gibi düşünebiliriz. Örneğin havacılık, uzay ve savunma sanayileri için herkes tarafından kolayca anlaşılabilecek ve söylenebilecek “İstikbal göklerdedir” cümlesi bu niteliktedir. Örneğin bakım onarım hizmetleri veren bir firma kendisi için “Bölgenin en hızlı servisi” şeklinde bir vizyon sloganı benimseyebilir.

Strateji

Stratejinin, vizyonu gerçekleştirme (ideale ulaşma) yolu olduğundan söz etmiştim. Stratejinin herkes tarafından anlaşılabilir nitelikte olması söylenir. Ama vizyon ve strateji kavramları hâlâ ‘üst düzey’ olarak kalmaya devam eder.

Stratejiler, vizyonun işletme için ne anlama geldiğini tanımlar. Vizyon çok geniş bir ufku ifade ediyor olabilir. Stratejiler, bu geniş ufku sınırlar; bir başka deyişle işletmenin odaklanmasını sağlar. Bu odaklanmanın görünümü müşteriler ve (ortaklar, çalışanlar, tedarikçiler gibi) paydaşlar açısından ifade edilen hedeflerdir. Strateji sayesinde kimlere hangi mükemmeliyet unsurlarının sunulacağı anlatılır. Örneğin; işletmenin ürün ve hizmetleri sayesinde müşterilerin ne tür yarar ve avantajlara sahip olacağı stratejiler sayesinde açıklık kazanır. Sonuç olarak; stratejiler işletmenin neleri başarması gerektiği ile birlikte nasıl yapılanacağının ve işleyeceğinin belirlenmesine de doğrudan katkı yapar.

Ölçmezseniz Yönetemezsiniz

Stratejileri mükemmeliyet hedefleri olarak tanımlayabiliriz. Eğer hedeften söz ediyorsak, bunun somut ifadesi olması gerekir. Bunu ölçülebilirlik olarak isimlendiriyoruz. Dolayısıyla her hedefle ilgili ölçülebilir unsurlar olması gerekir. Kârlılık oranı, birim maliyet, stok devir hızı veya çalışan devir hızı ölçüler bu amaçla kullanılabilir. Bunlar stratejileri gerçekleştirmek için hazırlanacak iş planlarının yapısını belirler.

Stratejileri iş planına dönüştürürken, işletmenin içini ve çevresi dikkate alınır. İçerideki yetenek ve yetkinliklerle dışarıdaki şartlar, belirlenen stratejilerle yoğrularak plana dönüştürülür.

(Konuya devam edeceğim.)