İşimiz İçin Bir Motto
Gürcan Banger
Facebook’ta paylaş
Twitter’da paylaş
Duygu Güncesi - Ana Sayfa
Facebook’ta izle
Twitter’da izle
LinkedIn’de izle
Kimi zaman slogan veya ilkesöz de dediğimiz motto, firmanızı ifade eden önemli bir simgedir. Örneğin bir eğlence parkı olan Disneyland’in mottosu “Dünyadaki en mutlu yer” ifadesidir. Motto konusunda verilen örneklerin dünyanın büyük şirketlerine ilişkin olması bizi şaşırtmamalı. Motto, ekonomik veya sivil tüm kuruluşlar için geçerli bir ihtiyaçtır. İş kültürü açısından; motto, firmanızın faaliyetleriyle müşteriler için ürettiği değerin ifadesidir. Çalışanlar yönünden bakıldığında motto, firmanın var olma amacını ve kurumsal kültürü anlatır. İşletmenin mottosu ne denli basit olursa müşteriler ve paydaşlar tarafından anlaşılması ve aktarılması o denli kolay olur. Bu yönüyle mottoyu markalaşma sürecinin bir parçası olarak kabul edebiliriz.
Pazar Ekosistemi
Bir işletme; müşterilerin, tedarikçilerin, rakiplerin ve toplumun diğer unsurlarının bulunduğu bir çevrede (ekosistemde) yer alır. Motto, işletmenin bu piyasa ortamında tanınması için geliştirilmiş bir kısa cümledir. Firmanın kendisi veya ürünleri ve hizmetleri açısından ‘yakalayıcı’ bir özü olmalıdır. Motto ifadesi, kısa süreli bir kampanyaya ya da tek bir ürüne odaklanmaz; firmanın bütününü ve ürün-hizmet yelpazesini temsil etmek üzere daha geniş bir açıdan bakar.
Eğer karşı tarafa bir mesaj vermek ve bunu yaygınlaştırmak istiyorsanız iletinin öz, biçim ve hacim olarak yapısı buna uygun olmalıdır. Çok fazla ‘şeyi’ bir seferde ifade etmek istediğinizde mesajın ciddi bir bölümünün kaybolma veya başkalarına taşınamama ihtimali yükselir. Bu nedenle işinizle ilgili mottonun özellikle müşteriler tarafından hatırlanabilir –hatta ezberlenebilir– nitelikte olması gerekir.
Birçok firmanın mottosunun rakipler tarafından değişik biçimlerde taklit edilerek veya benzetilerek kullanıldığını görürüz. Bu anlamda firmanızın özünü yansıtması açısından mottonun oluşturulması önemlidir. Mottonun özellikle firmanın vizyonunu yansıtması beklenir. Örneğin dünyada yenilik yapma yeteneği ile tanınan 3M firması motto olarak “Innovation (inovasyon)” sözcüğünü benimsemiştir. Ünlü e-ticaret sitesi ebay’in mottosu şirketin ve işin özünü ifade edecek biçimde “Onu al. Onu sat. Onu sev.” şeklinde ifade edilmiş.
Marka ve Değer
Motto, bir işletmenin müşterileri kadar çalışanları için de önemli bir olgudur. Bu nedenle çalışanları işletme faaliyetlerinin başarılması yönünde teşvik etmeli, markanın güçlendirilmesini sağlamalıdır. Bu noktada bir özet yapılırsa motto; vizyonun, misyonun, çekirdek iş ve ürün ailesinin, iş modeli ile kurumsal kültürün bir ifadesidir. Basitliği ve yalınlığı açısından bir katılımlı genel toplantı sonrasında hep birlikte yüksek sesle söylenebilecek nitelikte olmalıdır. Motto, özünde yayılım olan bir işletme unsuru olduğundan herhangi bir ortamda ilanına başlanmadan önce çalışanlar ile paylaşılması uygun olur. (Burada ekonomik işletmeler için önerilen yaklaşım, ilgili sivil kuruluşun üyeleri ve gönüllüleri dikkate alınarak sivil toplum alanına da uyarlanabilir.)
Firmanızın bir mottosu yoksa (ya da mevcut mottonuz rakiplerinizden ve benzerlerinizden ayırt edilmenizi sağlamıyorsa) bu durumu bir fırsat olarak görmek gerekir. Firma çalışanlarını yeni bir motto üretilmesi sürecine katarak bir kurumsal yenilenme ve motivasyon tazeleme süreci başlatabilirsiniz.
Çeşitli işletmelerde iş sahipleri, yöneticiler ve çalışanlarla ayrı yapılan görüşmelerde bu kesimler arasında ifade edilmemiş görüş, öneri ve eleştiriler olduğu sıklıkla gözlenir. Motto üretimi sürecinde çalışanlardan pek çok ‘işe yarar’ öneri gelecektir. Aynı zamanda kurumsal kültürün geliştirilmesi ve benimsenmesi gibi katkıları da olacaktır. Mottoyu bir orkestranın şefine benzetebilirsiniz. Motto, çok sayıda enstrüman anlamına gelen değişik bölüm ve kişilerin bir uyum bütünlüğü oluşturmasını sağlar.