Gürcan Banger
Gösterge tablosu olmayan bir taşıt düşünün. Kullanmak ne kadar da zor olacaktır! Bir taşıtta hızı, mesafeyi, yakıtı ya da yağı gösteren tablonun bulunması, bunlarla ilgili ölçümlere ihtiyaç duymamızdan kaynaklanıyor. Ölçmezseniz yönetemezsiniz. Bir işin delege edilmesi konusu da izleme ve ölçme ihtiyacı doğurur. Bu nedenle delege eden ve işi yüklenen arasında izleme, ölçme ve değerlendirme konusunda bir yordam (prosedür) tanımlanmış olması beklenir. Bir başka deyişle izlenip değerlendirilmeyecek bir iş delege de edilmemelidir.
Delegasyon İyileştirme Fırsatı Olabilir
Bilimde, teknolojide ve iş yapma kültüründe biteviye yeni gelişmeler oluyor. Daha etkili ve verimli iş modelleri geliştiriliyor. Bunları özelliklerine göre yaratıcılık veya inovasyon olarak isimlendiriyoruz. Bu tür gelişmeler aynı zamanda yeni fırsatlar yaratıyor.
Delegasyon olgusuna, onu bu albenili gelişim sürecine eklemleyebilecek şekilde bakabiliriz. Bir başka şekilde söylersek; işin delege edilmesi, aynı zamanda işi iyileştirme ve geliştirme (örneğin inovasyon) için bir fırsat olabilir. Bu nedenle delegasyon yaparken, işe ilişkin süreçleri ve faaliyetleri inceleyerek daha iyi iş yapma fikirleri ve yolları üretebiliriz. Muhtemelen alıştığımız için ‘öyle’ yaptığımız faaliyetler konusunda çok daha etkili ve verimli şekiller bulacağız.
Bir işin delege edilmesi delegasyon yapan açısından ilk bakışta işi yüklenen kişinin hata yapma riski olarak yorumlanabilir. Hâlbuki iş kavramı, özü açısından hata yapmayı, bunlardan dersler çıkararak öğrenmeyi ve sonraki denemelerde doğru yapmayı içinde barındırır. İşi delege eden, geçmiş deneyiminde benzeri hata durumları ile kendisinin de karşılaştığını hatırlayacaktır.
Delegasyon süreci işin gereklerine uygun bir planlama olarak tasarlanır. Gerekli önlemler alınır, süreç izlenir ve değerlendirilir. İşi yüklenenin hata yapma ihtimalini fazlasıyla abartmak delegasyon sürecini zora sokmaktan başka bir şeye yaramaz.
Genel anlamda delege edilen bir işin geri alınmaması önerilir. Basit ve temelsiz nedenlerle geri alınan bir iş, görevlendirme yapılan kişiyi motivasyon açısından kaybetmek anlamına gelir. İşin geri alınması yerine öncelikle kişiye eğitim, danışmanlık ve koçluk olarak destek olunması düşünülmelidir.
Bir kuruluştaki tanımlı hiyerarşik organizasyona rağmen delegasyonun bir karşılıklı uzlaşma ve anlaşma konusu olduğunu iyi bilmek gerekir. Delegasyon, bir öğretmenin öğrenciye verdiği ödev gibi bir şey değildir. Örneğin; eğer bir projenin delege edilmesinden söz ediyorsak, yüklenmeye aday kişinin (ya da birimin) böyle bir sorumluluğu kabul edip etmeme hakkı olduğunu baştan kabul etmek uygun olur.
Destek Verme
Delegasyon, iki yönlü bir etkileşim konusudur. Yönetici işi alt kademeye delege ederken, aynı süreçte çalışanların da soru sorma, danışma ve bilgilenme ihtiyaçları olacaktır.
Delegasyon, iki yönlü bir etkileşim konusudur. Yönetici işi alt kademeye delege ederken, aynı süreçte çalışanların da soru sorma, danışma ve bilgilenme ihtiyaçları olacaktır. Bir danışma durumunda (basit konular dışında) tek seferlik ‘hap’ niteliğinde bir öneri vermek yerine ekibi alternatifler demeti üretmeye ve seçenekler arasında kıyaslama yapmaya yöneltmek tercih edilmelidir. Böylece devredilen sorumluluğu benimsemeye ve iş içinde öğrenmeye uygun bir yaklaşım geliştirilmiş olur.