Fırsat Tanıma ve Teknoloji Tabanlı Girişim – 2
Gürcan Banger
Geleneksel iş kültürüne uygun davranış –pek çok başka konuda olduğu gibi– ‘bekleme’ üzerine kuruludur. Girişimci bir ‘dükkân’ açar ve ‘nasibini’ beklemeye başlar. Bu anlayışta müşteri bilinmeyen ve tahmin edilemeyendir. Gelirse gelir; gelmezse ‘nasibin o gün için kapalı olduğuna’ karar verilir. İlk alışveriş anlamına gelen ‘siftah yapmak’ da ‘beklemeli iş modelinin’ varlık göstergelerinden birisidir. Bu modelde pazarlama olgusu gelişmemiştir. Bunu aşmaya çalışan örneklerin pek çoğunda da pazarlama anlayışı hasbelkader basit reklam işlerinden ibarettir.
Fırsat Nerede?
Yukarıda özetlediğim görünüme benzer şekilde fırsat konusundaki pasif seçeneklerden birisi de ‘bekleme’ halidir. Girişimci adayı kendisini ikna edecek bir fırsatın karşısına çıkmasını bekler. Bu durum, özünde iş fırsatının bizim dışımızdaki ekosistemde var olduğunu kabul eder. Bir başka deyişle; iş fırsatı girişimciden bağımsız olarak pazarda vardır; önemli olan, girişimcinin bunu fark ederek tanımasıdır. Girişimcinin dışında mevcut olan iş fırsatının yakalanması için bir fırsatın kendiliğinden ortaya çıkması beklenmez. Basit anlamda pazar araştırmasından büyük veri analitiklerine kadar pek çok yöntem, teknik ve araç kullanarak fırsatı aramak gerekir.
Fırsat aramak; hiç kuşkusuz, söylendiği kadar da basit ve sıradan bir faaliyet değildir. Arama için nelerin kullanılacağı kadar fırsatın nerede aranacağı da önemli bir konudur. Bu konuda birkaç basit ipucu vermek mümkündür. Örneğin her sorun aynı zamanda bir iş fırsatıdır. Tatmin konusunda eksiklik veya zafiyet yaşanan her ihtiyaç içinde yeni iş fırsatları barındırır. Kullanımı zor olan her araç ya da yerine getirilmesinde sıkıntılar yaşanan her hizmet yeni iş fırsatları yakalamak için uygun ihtimalleri oluşturur. Pazarda mevcut olan ürün, hizmet ve süreçlerdeki zayıflık, eksiklik veya olumsuzluklar yeni fırsatların aranması için uygun noktalardır. Yeni bir ‘şey’ yapmak için –varsa– eskisinin nasıl yapıldığını, iyi ve kötü yanlarını bilmek kaçınılmazdır. Yeni bir iş fırsatı diğer sektörlerde, başka ülke ve kentlerde, farklı kültürlerde yapılagelen bir işin çok farklı bir alan uygulanması ile de yakalanabilir.
Fırsat tanımanın diğer seçeneği ise girişimcinin ekosistemde var olan potansiyel, imkân ve ihtimalleri kendi kaynak, beceri, yetenek ve yetkinlikleri ile eklemleyerek bir fırsat yaratmasıdır. Böyle bir durumda pazarda objektif olarak bir fırsat bulunmasa bile girişimci yeni bir sorun ve çözüm, yeni bir ihtiyaç ve tatmin yaratarak bir iş fırsatı oluşturur. Bilimin ilerlemesi yanında bilişim, iletişim, İnternet ve tasarım – üretim teknolojilerinin büyük bir hızla geliştiği çağımızda girişimcinin bu türden iş fırsatları yaratması yeni iş kurmanın ciddi seçeneklerinden birisi haline geldi. Teknoloji tabanlı girişim alanında iş fırsatı yaratmak için girişimcinin zihinsel yeteneklerini kullanmasına her zamankinden daha fazla ihtiyacı var. Bu konuda özellikle İnternet fiziksel sınırları kaldıran özelliği ile yepyeni imkânlar yaratıyor.
Dünya şimdiye kadar var olmuş en hızlı ve çeşitlenmiş değişimi yaşıyor. Yeni iş fırsatlarını yaratan ana nedenlerden birisi söz konusu değişimin varlığı ve devamlılığıdır. Değişim var oldukça karşımıza yeni ihtiyaçlar, sorunlar ve dolayısıyla iş fırsatları çıkmaya devam edecektir. Bizim dışımızda oluşan bu küresel, objektif durum yeni iş fırsatlarını tanıyıp yakalayabilmek için değişimi izlememiz gerektiğini ima ediyor.
Neyi izleyeceğiz? Enformasyonun miktar ve çeşitlilik olarak arttığı bir dönemde her şeyi takip etmek mümkün olmasa da; iş fırsatlarının peşinde isek öncelikle bilimsel ve teknolojik ilerlemeyi kendi birikimimiz ölçüsünde izlemek durumundayız. Küresel, ulusal, bölgesel ve yerel yönelimlerle eğilimlerin farkında olmak yükselen iş fırsatlarının yakalanmasında gerekli ipuçlarını verecektir.
