Gürcan Banger
Giderek daha fazla hareketlenen ve karmaşık hale gelen, insanlar ve nesneler arası bağlantıların çoğaldığı bir dünyada yaşıyoruz. Bu bağlantıları kullanırken İnternet’in büyük ağı üzerinde sayısal ayak izlerimizi bırakıyoruz. Bunlar ise Büyük Veri yığınlarına akan –adeta büyük denize su taşıyan küçük dereler benzer biçiminde– veri girdilerini oluşturuyor. Günümüzde işletmeler sürdürülebilir olmak ve büyüyebilmek için bu büyük ve hızlı hareket eden veri akımlarından yararlanmak zorundalar. Böylece gerçek zamanlı verileri kullanarak piyasa, müşteriler ve ihtiyaçlar hakkında güçlü bakış açıları elde edebilecekler.
İnternet’in imkânlarının genişlemesi ve yaygınlaşması ile akıllı ve bağlantılı nesnelerin ortaya çıkışı veri üretimini miktar ve çeşitlilik olarak artırdı. Geçmişte hiç olmadığı kadar verinin üretilmeye başladığı bu çağda bilişim alanındaki zenginleşmeye eşzamanlı olarak Büyük Veri teknolojisi ile veri uzmanlığı disiplinlerindeki gelişmeler eşlik etti. Büyük Veri teknolojisi ve Analitikler (analiz yazılımları) sayesinde veri yığınları üzerinde çalışarak yenilikçi bakış açıları yaratmak mümkün olabiliyor. Bu durum, işletmelerin daha yüksek performans düzeylerine tırmanabilmeleri için bir zemin oluşturuyor. Böylece işletmeler henüz yer almadıkları pazarlara girme ve yeni pazarlar oluşturma becerisi elde ediyor. Bilindiği gibi; bu çağın anahtar fonksiyonlarından birisi olan inovasyon eski çözümlere daha kaliteli ve ucuz çözümler bulunması yanında yeni ürünler aracılığı ile yeni pazarlar yaratılmasına imkân sağlıyor.
Veri akımlarının analiz edilerek iş bakış açısı ve yaklaşımları olarak yorumlanması sadece işletme performansı ile ilgili değildir; hızlı değişim çağında bu ihtiyaç işletmenin kalıcılığının da vazgeçilmez şartıdır. Küresel pazarda yapılan işletme bazlı araştırmalar Büyük Veri teknolojisinden yararlanan firmaların pazarları etkilemekte ve geleneksel değer önermeleri olan firmaları ‘ürkütmekte’ başarılı olduğunu gösteriyor. Veri teknolojilerinden yararlanarak komşu sektörlerden herhangi bir iş alanına giren rakip firmalar veya yeni yenilikçi (start-up) işletmeler pazarların yapısını ve işleyişini değiştiriyor.
Teknoloji, iş yaşamını bir dönüm noktasına getirdi. Büyük Veri teknolojisi, veriyi kullanarak yeni bakış açıları geliştirmek için yeni imkânlar yaratıyor. Mevcut işletmeler, veri teknolojilerinden yararlanarak sanayi sektörlerine giren ‘yeni yetme’ girişimcilerin meydan okumaları ile karşılaşıyor. Mevcut işletmeler pazarda kalıcılık ve sürdürülebilirlik konumlarını korumak için verilerden yararlanmak üzere kendi yapılarını ve süreçlerini gözden geçirip yeniden düzenlemeleri gerekir. Pazara yeni giren oyuncuların donanım ve becerilerini dikkate alarak değer önermelerini yenilemeye ihtiyaç duyacaklar.
Değişim Faktörleri
Büyük Veri teknolojisi aracılığı ile yeni bakış açıları edinmenin yararlarını fark eden işletmeler bu alanda yatırım yapmaya ikna oluyor. Hiç kuşkusuz; işletmenin tutucu ve gelenekçi kültürü bu uyarlanmada geriye çekip engelleyen bir güç olabiliyor. Küresel piyasa araştırmalarına bakılırsa yeni veri teknolojilerine sıcak bakan işletmelerin yarıdan fazlası ortalama üç yılda yatırımlarının geri döneceğini öngörüyor.
Pazar ve işletme araştırmaları, veriye yapılacak yatırımların hangi alanlarda iyileştirmeye ve yeni fırsatlara yol açacağı konusunda bazı ipuçları veriyor. Bunlardan birincisi; verimlilik artışı ve maliyet iyileştirmesi alanında olacak. İkinci iyileşmenin mevcut işlerde oluşacak büyüme şeklinde olacağı öngörülüyor. Üçüncü gelişim alanı yeni gelir akımlarına neden olacak pazar-ürün inovasyonlarının yaratılmasıdır. Dördüncü gelişim alanı ise yeni işlerin yaratılması ile verinin kendisinin parasallaştırılması ile sağlanacak. Buradaki genel yaklaşım, elde edilen veri yığınlarının yeni veya daha yüksek debili gelir sağlayacak iş modelleri aracılığı ile dolaylı veya dolaysız değerlendirilmesidir.
