Turizm Mükemmeliyet Merkezi
Gürcan Banger
Eskişehir, bazı uygulamalar açısından eleştirsek bile son yıllarda yerel turizmin önemli merkezlerinden birisi olarak yükseliyor. Günübirlik turizm bataklığına saplanmadan, sürdürülebilir turizm alternatifini geliştirdiğinde daha önemli bir merkez haline gelecek. Diğer yandan turizmden sağlayacağı ek gelir ile eksik kalan yönlerini geliştirmesi mümkün olacak.
Hiç kuşkusuz; turizm, bir ekonomik sektördür ve bu yönünün asla unutulmaması gerekir. Ama gelişmeyi ve yerel kalkınmayı önüne hedef olarak koyan bir kent, bu vizyonun gereklerini de yerine getirmek durumundadır. Bu şartlardan birisi yerel-bölgesel turizm kümelenmesinin başarılmasıdır. Deniz-güneş dışında kalan alternatif turizmin yeni ürün ve hizmet geliştirme ihtiyacı da dikkate alındığında, bir diğer gereklilik kent üniversitelerinden birinde Turizm Mükemmeliyet Merkezi kurulması şeklinde söylenebilir. Böyle bir merkez ile yerel turizmin ihtiyacı olan ür-ge, ar-ge, tasarım, bilgi üretme ve yayma, teknoloji ve uygulama geliştirme gibi imkânlar yaratılmış olacaktır.
Eskişehir’deki her iki üniversitenin, birer turizm fakültesi bulunuyor. Ayrıca bu üniversitelerde meslek yüksek okulu bünyesinde turizm konulu programlar yer alıyor. Anadolu Üniversitesi’nde Raylı Sistemler ve Havacılık konularında oluşturulmuş iki mükemmeliyet merkezi var. Kentte ekonomik ve sosyal yönlerden turizm esaslı yatırım ve işletmelerin hızla arttığı gözleniyor. Diğer yandan Eskişehir, alternatif turizm türlerinin fiilen gerçekleştirilebileceği pek çok özelliğe sahip… Tüm bu gelişim ve altyapı, kentte (mevcut üniversitelerden birinde) bir Turizm Mükemmeliyet Merkezi oluşumu için hazır olunduğu izlenimini yaratıyor.
Mükemmeliyet Merkezi
Mükemmeliyet Merkezi; belli bir konuya ya da alana odaklanmış bir takımı, paylaşılan bir imkânı, bilgi üretme-yayma mekanizmasını ifade eder. Seçilen dalda en iyi örneklerin yaratılmasına ve izlenmesine, araştırma ve geliştirmeye, liderliğe, destek hizmetlerinin sağlanmasına ve eğitim-öğretim işlerine odaklanır. Bu tür merkezler, aynı zamanda kaybolup gitmekte olan değer ve varlıkların korunup geliştirilmesi gibi alanlarda da hizmet verirler. Yerel-bölgesel turizm sektörünün, bu sayılanların tümüne uygun niteliklere sahip olduğu kolayca görülür.
Mükemmeliyet merkezi kavramı, kimi zaman uzmanlık merkezi veya yetenek merkezi olarak da ifade ediliyor. Bu kavramın özünde konuyla ilgili kurum ve kuruluşların bir ağ yapısı içinde çalışmaları da var. Bu açıdan bakıldığında turizm kümelenmesi fikri ile gayet uyumlu görünüyor. Mükemmeliyet merkezini de içine alacak biçimde bir ağ yapısında buluşmuş kurum ve kuruluşlar; sektörde ürün, hizmet, örgütsel yapı ve iş modeli olarak mükemmeliyetin geliştirilmesi amacıyla çalışıyorlar. Keza; paydaşlarla birlikte mükemmeliyet merkezi bünyesinde yeni teknolojilerin ve ilgili uygulamaların geliştirilmesi fonksiyonu da düşünüldüğünde, konunun ölçeği ve değeri daha kolay fark ediliyor.
Yerel Turizm ve Merkez
Mükemmeliyet Merkezi’nin oluşumu, örgütsel yapısı ve iş modeli teknik konular olduğundan bu türden bir yazının sınırlarını aşar. Ama yukarıda özetlenenlere ek olarak şunu söyleyebilirim. Turizm Mükemmeliyet Merkezi’nin amacı, konuyla ilgili nitelikli bilim insanlarını bir araya getirerek çok disiplinli ve disiplinler arası turizm odaklı çalışmalar yapılmasına imkân sağlamaktır. Tarihten ve gelenekten süzülüp gelen birikimlerle, yeni bilimsel ve teknolojik gelişmelerin buluşmasını sağlayarak turizmi daha katma değerli ve sürdürülebilir yapacak zemini hazırlamaktır. Başarılı uygulamaların bilinmesi ve yaygınlaşması, sektörle ilgili ürün ve hizmet standartlarının geliştirilmesi amacı oluşturan unsurlardandır.
Yerel turizmin yükselen yıldızı Eskişehir’in yetenek, yetkinlik ve imkânları Turizm Mükemmeliyet Merkezi’nin kentteki ekosistem ve üniversiter yapı içinde oluşturulması için yeterliliğe işaret ediyor. Erken çıkan, yol alır.
