Ür-Ge Nasıl Yapılır? – 1
Gürcan Banger
Ürün geliştirme (ür-ge), müşterinin ihtiyaçlarının tatmini için iyileştirilmiş veya tümüyle yeni bir ürünün başlangıçtan pazara sunulmasına kadar geçen adımları içeren bir süreçtir. Ür-ge, pazardaki bir fırsatın pazara sunulacak bir ürün haline dönüşümüne kadar olan tüm faaliyetleri içerir. Bu veya benzer tanımlarda ürün sözcüğü aynı zamanda hizmeti de içerecek biçimde kullanılır. Ür-ge’nin nasıl yapılacağı konusunda birden fazla yaklaşım ve yöntemden söz edebiliriz. Örneğin iş literatüründe müşteri merkezli, takım odaklı ve sistematik yeni ürün geliştirme yaklaşımlarından söz edilir. Bu farklılıklara rağmen bu alandaki geçmiş ve çağdaş deneyimi dikkate alarak ür-ge için genel sayılabilecek bir süreç tanımlayabiliriz.
Ür-Ge Süreci
İşletmelerin ürün geliştirmede önlerine çıkan engelleri sistematik biçimde aşmalarını sağlayacak ve başarılı olmanın yolunu aydınlatacak genel bir süreçten söz etmek mümkündür. Bu yaklaşım özü açısından bir proje yönetim yaklaşımıdır. Burada ür-ge projesi bir dizi aşamalara bölünür. Her iki aşama arasında bir ‘kapı (geçit)’ olduğu kabul edilir. Her kapıda projeye bir sonraki aşama ile devam edilmeyeceği sorusu yetkili bir yönetici veya komite tarafından karara bağlanır. Böylece ür-ge projesinin önceki aşamalardan gelen, başarısızlığa neden olabilecek hatalarının veya risklerinin daha sonraki aşamalara taşınmaması konusunda bir önlem alınmış olur. (Yazılım geliştiricilerin iyi bildiği geleneksel yöntemlerden birisi olan çağlayan modelinde olduğu gibi ürün hakkında karar son aşamaya bırakılmaz.) Varılan kapıda verilecek karar o ana kadar toplanmış olan enformasyona dayalı olarak yapılır. Bu enformasyon içinde pazardaki iş durumu, işletmenin diğer yükümlülükleri, mevcut ve erişilebilir kaynakları yeterlilik durumu vb. dikkate alınır. Aşamalar arasındaki kapı (dolayısıyla bu noktada karar verme gereği) projede veya geliştirilen üründe önceki aşamaya geri dönerek iyileştirme yapma imkânını da sağlar.
Baştan sona aralarında kapılar olan bir dizi aşamadan oluşan, sistemli ür-ge bir ürünün başarıyla pazara sunulmasında bir yol haritası görevi yapar. Dünya üzerindeki ür-ge örnekleri incelediğinde bu türden bir yaklaşım uygulayan işletmelerin başarılı oldukları gözlenir. Ayrıca benzer yaklaşımın uygulandığı işletmelerde takım çalışmasının iyileştiği, yeniden işleme ihtiyacının, oran ve süresinin azaldığı, pazara sunuşun zamanında yapıldığı ve beher aşama süresinin kısaldığı gibi sonuçlar elde ediliyor.
Ür-ge için sistematik bir yol haritası geliştirme ihtiyacı, bu süreci başarı adına bir ‘şans veya kaza eseri’ olmaktan çıkarıp tekrar edilebilir bir deneyime dönüştürmektir. Böylece bir yandan hedefe odaklanma kolaylaşırken diğer yandan ür-ge süreci ve maliyetleri de yönetilebilir sınırlar içinde olacaktır.
Fikirden son ürüne kadar olan ür-ge (ürün inovasyonu süreci) sistemi kabaca aralarında kapılar olan altı aşama olarak düşünülebilir: Fikrin bulunması, kapsamın belirlenmesi, işin kurgulanması, geliştirme, sınama ve doğrulama, pazara sunuş. Bir ür-ge projesi; liderlik ve görev tanımları, yetki ve sorumlulukları ile kaynakları belirlenmiş bir çalışma takım tarafından yerine getirilir. Özetle; ür-ge takımı, bir bütün olarak çalışan ekip olmanın tüm gereklerini yerine getirecek biçimde düzenlenir. Ür-ge (proje) takımı katılımcıları açısından, ihtiyaca göre müşterilerden pazarlamacılara kadar farklı disiplinlerden gelen üyelerden oluşur. Takımın böyle oluşturulmasının gereği, ür-ge aşamalarının eşzamanlı, çok fonksiyonlu, önceden doğrulanmış ve tasarlanmış adımlardan oluşmasıdır. Böyle bir ür-ge sürecinde yeterli miktarda ön çalışmaya, planla – yap – kontrol et – iyileştir türünde sarmal geliştirmeye, gerçek pazar şartlarına uygun ürün tanımına ve müşteri katılımına (müşterinin sesine kulak vermeye) ihtiyaç duyulur.
