Yeni Teknoloji, Doğa ve Kent – 2
Gürcan Banger
Kent kavramsal olarak yığışma, yoğunlaşma ve bütünleşme anlamına gelir. İnsanlara ek olarak pek çok yaşamsal fonksiyon, aktör ve nesne karmaşık ilişkiler oluşturmak üzere kentte toplanır. Akıllı kent ise bu olgunun teknolojik sonrasını ifade eder. İnsan zekâsının çok boyutlu bütünleşmesi, işbirlikçi akıl ve yapay zekâ yeni kent olgusunun ilerleyiş yönünü belirleyecek. Yeni kentin aklı; sayısal iletişim ağlarının, yerleşime yayılmış halde bulunan gömülü zekânın, elektronik sensör ve etiketlerin ve yazılımın bütünleşmesi sonucu oluşur. Bu bütünleşme sonucunda kent iletişir, düşünür, hisseder, bilişsel eylemlerde bulunur. Özetlersek; kent, yeni teknolojilerle birlikte iletişebilirlik ve yapay zekâ özelliklerini geliştirirken aynı zamanda “akıllı kent” düzeyine terfi eder.
Kentin yeni teknolojilerle donatılmasından olan beklenti mekânlar, yollar, artifaktlar, enerji hatları ve benzerlerinden oluşan kentsel altyapıdan daha etkin ve verimli yararlanılmasıdır. Yapay zekâ, veri toplama ve işleme hizmetleri ile gelişen iletişim becerileri kentte yaşam için ekonomik, sosyal ve kültürel açılardan daha sağlıklı ve sağlam bir zemin oluşturacak.
Bulut bilişim teknolojisindeki gelişmeler ve bunun kentsel hizmetlerde kullanılması gerçekten değerli bir kentsel gelecek tasarımı ihtimali doğuruyor. Bulut üzerinden bağlantılı bir kent, sensörlerden gelen verilerin işbirlikçi kullanımı için bir fırsat yaratıyor. Böylece kendi sistemlerinde sensör kullanan kişi ve kuruluşlar bunlardan gelen verileri bulutta depolayabilir; uygulama geliştiricilerin bu depolara bağlanmasına imkân sağlayarak yeni fonksiyon ve hizmetler oluşturmalarını sağlayabilirler. Söz konusu yeni uygulamalar nüfus hareketleri, trafik, güvelik, hava durumu, nakliye, hava ve su kirliliği, gürültü ve otopark gibi kentle ilgili konularda üretilebilir.
Teknolojiyi yeni uygulamalar ve hizmetlerle ilgili olarak daha fazla konuşmaya başlamamızın arkasında teknoloji ürünlerindeki fiyat düşüşü var. Bilişim ve iletişim teknolojisi ürünlerindeki hızlı fiyat düşüşü İnternetin yaygınlaşmasına, büyük veri ile bulut bilişim uygulamalarının çeşitlenip çoğalmasına yol açtı. Bu durumun sonuçlarından birisi sensörlerle ilgili donanım ve yazılım uygulamaları kullanımın yaygınlaşması şeklinde olacak. Bu çerçevede güneş enerjisi ile ilgili tümleşik yönetim uygulamaları; şebeke suyu, atık su ve enerji iletim ağlarında akıllı uygulamalar; toplu ulaşım hizmetlerinde otomatik geçiş ücreti etiketleri, gerçek zamanlı rota verilerine erişebilme kolaylaşacak. İş yerinde veri kullanımı uygulama seçenekleri çoğalırken bireyler için yeni kişisel teknolojik ürünler geliştirilecek. Kentsel mekânlarda sesle veya dokunmayla yönetilen cihazların çoğaldığına ve çeşitlendiğine tanık olacağız.
Yeni teknolojik ürünlerin ortak özelliklerinden birisi veri üretiyor olmalarıdır. Kentsel ölçekte söz konusu veri üretimi yeni fonksiyonların, hizmetlerin ve uygulamaların yaratılacağı anlamına gelir. Bu verilerden yararlanarak geliştirilen yeni uygulamalarda kentte yaşamı kolaylaştırırken kenti de adeta yerel hizmet odaklı bir dev bilgisayara dönüştürecek.
Kentte yaşamı sürdürürken çok sayıda kimlik tanımlama ve yetkilendirme belgesi kullanıyoruz. Nüfus veya üyelik kaydımızı gösteren kartlar; su, elektrik, havagazı vb. abonelik kartları, ehliyet, pasaport, bankaların verdiği kredi kartları vb. gibi çok sayıda kimlik belgesini taşımak zorundayız. Akıllı kentte yaşam ise bunu “akıllı kart” olarak isimlendireceğimiz daha az sayıda (örneğin tek) elektronik karta indirgeyecek. Akıllı kart sayesinde kentsel hizmetlere erişim kolaylaşacak. Hiç kuşkusuz; akıllı kent ile birlikte veri temelli pek çok yeniliğe tanık olacağız.
